ދުނިޔެ ހިނގާނީ ތޮށަލި ދުޅަޔަށޭ ބުނާ ބުނުމަކީ ބޯދާ ޒަމާނުއްސުރެ ވަރަށް ގިނަ މީހުން ބުނަމުން އަންނަ އެއްޗެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ގިނައިން އަޑުއިވޭ ހަރުބަހެއް ވެސް މެއެވެ. މިހެން ބުނެވެނީ ދުނިޔޭގެ ހަޔާތަކީ އަބަދު އެއް ގޮތަކަށް އޮންނާނެ ތަނަކަށް ނުވާތީއެވެ. މިއީ ވަރަށް ގިނަ މީހުން ހަނދާން ނައްތާލާ ކަމެކެވެ. ހަޔާތުގެ އެކި ކަންތައްތައް ކުޑަ ހިނދު ކޮޅެއްގައިވެސް ބަދަލުވެދާނެއެވެ. އަދި ބަދަލު ވާއިރު ތިބާއަށް ރޭކާވެސް ނުލާ ފަހަރު އަންނާނެއެވެ. މި ލިޔުމުގައި މި ހިމަނާލަނީ ތިބާގެ އުހްރަވީ ހަޔާތް ބާއްޖަވެރި ކުރަން ބޭނުން ވާނަމަ ހަނދާނުގައި ބަހައްޓަން ޖެހޭ ބައެއް ކަންކަމެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންނަކީ އަބަދު ޒުވާންކަން މަތީގައި ދެމިތިބޭނެ ބައެއް ނޫނެވެ. ކޮންމެވެސް އެއް ދުވަހަކުން އަޅުގަނޑުމެންވެސް މުސްކުޅިވެ ގައިބާރު ދެރަވެ، ހެލިފެލިވެ ނޫޅެވޭ ހިސާބަށްވެސް ދާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒުވާން އުމުރު ގިނަފަހަރަށް މި ހޭދަ ކޮށްލެވެނީ ކުޅިވަރާއި މަޖަލުގައެވެ. ނުވަތަ ދުވާލު ހަތަރު ދަމު މަސައްކަތް ކުރުމުގައެވެ. ހެޔޮ އަމަލުތައް ކުރުމަށް ވަގުތު ހުސްކުރެވޭ ތަނެއް ނާދެއެވެ. ހެޔޮ އަމަލުތައް ކުރުން އަބަދުވެސް ފަސް ކޮށްލެވެނީއެވެ. ވަގުތު ދާގޮތް ނޭނގި ތިބެ މީހާ މުސްކުޅިވެއެވެ. މުސްކުޅިވެ ގައިބާރު ދޫވާ ދުވަހު އާންމު ދިރިއުޅުމުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައް ކުރަން އުނދަގޫވާނެއެވެ. އަދި ފަހަށް ބެހެއްޓި އަމަލުތައް އެއްގޮތަކަށްވެސް ނުކުރެވޭ ހާލަތު އާދެއެވެ. އެހެން ކަމުން މި ވަގުތީ އާލަމުގައި އުޅޭއިރު، އަބަދުވެސް ހެޔޮ އަމަލު ކުރުން މަތީ ދެމިހުންނަން ޖެހެއެވެ. އަދި މުސްކުޅިވުމުގެ ކުރިން ޒުވާން ކަމުގެ ފައިދާ ލިބިގަންނަން ޖެހެއެވެ.
މީހާ ތަނަވަސްވެ، މުދާވެރިވާވަރަކަށް އޭނާގެ ހިތް ގާވެޔޭ ބުނާ ބުނުމަކީވެސް ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ތެދެކެވެ. ސަބަބަކީ ތަނަވަސްކަމާއި މުދާވެރިކަމަކީ އިންސާނާގެ ހިތް މޮޅުވެ، އޭނާގެ ހިތަށް ބޮޑާކަން ވެރިކުރުވަފާނޭ ކަމަކަށް ވާތީއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގައި އުޅޭ ތަނަވަސް މުއްސަންދި ގިނަ މީހުންނަކީ، މިފަދަ ހިތްމޮޅު ބައެކެެވެ. އެމީހުންގެ އަތުގައި ހުންނަ ހުރިގާ ލާރިއެއް ތަޅާ ހުސްކޮށްލަނީ ބޭކާރު، ދުނިޔަވީ ކަންކަމުގައެވެ. އެހީއެއް ބޭނުންވެގެން މީހަކު ގޮސްފިނަމަ ގިނަފަހަރަށް އެފަދަ މީހުންގެ މޫނު މައްޗަށް ގޭގެ ދޮރާށި ލައްޕާލަނީއެވެ. އެހީއެއް ވެވޭނެ ފެންވަރު ހުރި ނަމަވެސް އެކަން ނުކުރަނީއެވެ. ތަނަވަސްކަމަކީ މުޅި އުމުރު ދުވަހު ދެމި އޮންނަ ކަމެއް ހެން އެމީހުންނަށް ހީވާކަހަލަ އެވެ. ނަމަވެސް ތަނަވަސްކަމަކީ ދާއިމަށް ދެމި އޮންނާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. މުޖުތަމައަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން މިކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ފެންނާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގައި ކިތައް ވިޔަފާރި ބަނގުރޫޓު ވެފައި ވޭހެއްޔެވެ؟ މިއީ ވިސްނާލަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ތިބާއަށް ލިބިފައިވާ ތަނަވަސް ކަމާއި މުއްސަންދިކަން ބީވެނުދަނީސް އޭގެ ބޭނުން ރަނގަޅު ގޮތުގައި ހިފަން ޖެހެއެވެ. އަދި ފަގީރުންގެ ހައްގުތަކަށް ރައްކާތެރިވާން ޖެހެއެވެ. އަދި އެމީހުންނަށް އެހީވާން ޖެހެއެވެ.
މާތް ރަސޫލާ ހަދީޘް ކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނަައިގައި ވެއެވެ. "ފަސްކަމެއް ވުމުގެ ކުރިން، ފަސްކަމެެއްގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ. މުސްކުޅި ވުމުގެ ކުރިން ޒުވާން ކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ. ބަލިވުމުގެ ކުރިން ދުޅަހެޔޮ ކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. ފަގީރު ވުމުގެ ކުރިން މުއްސަނދިކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. އަވަދިނެތިވުމުގެ ކުރިން ހުސްވަގުތުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. އަދި މަރުވުމުގެ ކުރިން ހަޔާތުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ."
ރަސޫލާގެ މި ހަދީސް ބަސްފުޅުގެ މާނައަށް ފުންކޮށް ވިސްނާލުމުން ދުނިޔެމަތީގައި އަޅުގަނޑުމެން އުޅެން ޖެހޭ ގޮތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގިގެންދެއެވެ. އުހްރަވީ ހަޔާތް ބާއްޖަވެރި ކުރަން ބޭނުންވާ މީހާ އުޅެން ޖެހޭ ގޮތްވެސް އެނގެއެވެ. އަދި އެމީހެއްގެ މަރު އައިސް ޖެހުމުގެ ކުރިން މަރަށް ތައްޔާރުވާން ޖެހޭ ކަންވެސް އެނގެއެވެ. ވީމާ މި ހަދީޘްފުޅުގައިވާ ގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންގެ އަމަލުވެސް ބެހެއްޓޭތޯ މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެއެވެ.
މީހާ ތަނަވަސްވެ، މުދާވެރިވާވަރަކަށް އޭނާގެ ހިތް ގާވެޔޭ ބުނާ ބުނުމަކީވެސް ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ތެދެކެވެ. ސަބަބަކީ ތަނަވަސްކަމާއި މުދާވެރިކަމަކީ އިންސާނާގެ ހިތް މޮޅުވެ، އޭނާގެ ހިތަށް ބޮޑާކަން ވެރިކުރުވަފާނޭ ކަމަކަށް ވާތީއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގައި އުޅޭ ތަނަވަސް މުއްސަންދި ގިނަ މީހުންނަކީ، މިފަދަ ހިތްމޮޅު ބައެކެެވެ. އެމީހުންގެ އަތުގައި ހުންނަ ހުރިގާ ލާރިއެއް ތަޅާ ހުސްކޮށްލަނީ ބޭކާރު، ދުނިޔަވީ ކަންކަމުގައެވެ. އެހީއެއް ބޭނުންވެގެން މީހަކު ގޮސްފިނަމަ ގިނަފަހަރަށް އެފަދަ މީހުންގެ މޫނު މައްޗަށް ގޭގެ ދޮރާށި ލައްޕާލަނީއެވެ. އެހީއެއް ވެވޭނެ ފެންވަރު ހުރި ނަމަވެސް އެކަން ނުކުރަނީއެވެ. ތަނަވަސްކަމަކީ މުޅި އުމުރު ދުވަހު ދެމި އޮންނަ ކަމެއް ހެން އެމީހުންނަށް ހީވާކަހަލަ އެވެ. ނަމަވެސް ތަނަވަސްކަމަކީ ދާއިމަށް ދެމި އޮންނާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. މުޖުތަމައަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން މިކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ފެންނާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގައި ކިތައް ވިޔަފާރި ބަނގުރޫޓު ވެފައި ވޭހެއްޔެވެ؟ މިއީ ވިސްނާލަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ތިބާއަށް ލިބިފައިވާ ތަނަވަސް ކަމާއި މުއްސަންދިކަން ބީވެނުދަނީސް އޭގެ ބޭނުން ރަނގަޅު ގޮތުގައި ހިފަން ޖެހެއެވެ. އަދި ފަގީރުންގެ ހައްގުތަކަށް ރައްކާތެރިވާން ޖެހެއެވެ. އަދި އެމީހުންނަށް އެހީވާން ޖެހެއެވެ.
މާތް ރަސޫލާ ހަދީޘް ކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނަައިގައި ވެއެވެ. "ފަސްކަމެއް ވުމުގެ ކުރިން، ފަސްކަމެެއްގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ. މުސްކުޅި ވުމުގެ ކުރިން ޒުވާން ކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ. ބަލިވުމުގެ ކުރިން ދުޅަހެޔޮ ކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. ފަގީރު ވުމުގެ ކުރިން މުއްސަނދިކަމުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. އަވަދިނެތިވުމުގެ ކުރިން ހުސްވަގުތުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފާށެވެ. އަދި މަރުވުމުގެ ކުރިން ހަޔާތުގެ ފައިދާ ހެޔޮގޮތުގައި ލިބިގަންނާށެވެ."
ރަސޫލާގެ މި ހަދީސް ބަސްފުޅުގެ މާނައަށް ފުންކޮށް ވިސްނާލުމުން ދުނިޔެމަތީގައި އަޅުގަނޑުމެން އުޅެން ޖެހޭ ގޮތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގިގެންދެއެވެ. އުހްރަވީ ހަޔާތް ބާއްޖަވެރި ކުރަން ބޭނުންވާ މީހާ އުޅެން ޖެހޭ ގޮތްވެސް އެނގެއެވެ. އަދި އެމީހެއްގެ މަރު އައިސް ޖެހުމުގެ ކުރިން މަރަށް ތައްޔާރުވާން ޖެހޭ ކަންވެސް އެނގެއެވެ. ވީމާ މި ހަދީޘްފުޅުގައިވާ ގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންގެ އަމަލުވެސް ބެހެއްޓޭތޯ މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެއެވެ.
ކިޔުންތެރިންގެ ހިޔާލު