ބޭރު ބަޔަކަށް ރާއްޖޭން ބިންވިއްކުމުން ބައިނަލްއަގުވާމީ ކުށުގެ ވެއްޓެއް އުފެދިދާނެ ކަމުގެ ކަންބޮުވުން ހުޅުމާލޭ ދެކުނު ދާއިރާގެ މެންބަރު ޑރ. އަހްމަދު ޝަމްހީދު ފާޅުކުރަށްވައިފިއެވެ.
ޑރ. ޝަމްހީދު މިކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަށްވާފައިވަނީ، ސަސްޓެއިނަބަލް ޓައުންޝިޕެއްގެ ގޮތުގައި ސްޕެޝަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯނުން ވިލާ އާއި ކޮޓަރި ދިގުމުއްދަތަކަށް ބޭރު މީހުންނަށް ގަނެވޭ ގޮތަށް ސަރުކާރުން މަޖިލީހަށް ހުށައެޅި އިސްލާހު މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުން އިއްޔެ ފާސްކުރުމާ ގުޅިގެންނެވެ.
އެކަމާ ގުޅިގެން ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރަށްވަމުން ޑރ. ޝަމްހީދު ވިދާޅުވީ، ރާއްޖޭގެ އާންމު ގާނޫނުތައް ނުހިނގާ ގޮތަށް ބޭރުގެ ބަޔަކަށް ރާއްޖެއިން ބައެއް ވިއްކާލަން އިއްޔެ ފާސްކުރި ބިލަކީ ގޮތްނޭގޭ އެތައް ކަމެއް އޭގައި ފޮރުވިފައިވާ ގޮތަށް ފަރުމާ ކޮށްފައިވާ ނުރައްކާބޮޑު ބިލެއް ކަމަށެވެ.
"ބަޔެއްގެ ވަގުތީ މަންފާއަކަށް ކޮށްލާ މިފަދަ ކަންކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ދައުލަތަށް ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ގެއްލުން ވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭއިރު، މީގެ ސަބަބުން ބައިނަލްއަގުވާމީ ކުށުގެ ވެއްޓެއް މިތަނުގައި ގާއިމް ނުވެއްޖެއްޔާ ކިތަންމެހާވެސް ރަނގަޅު." ޑރ. ޝަމްހީދު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ހަމައެއާއެކު ޑރ. ޝަމްހީދުގެ މެސެޖުގައި އެބިލަށް އެމްޑީޕީން ހުށަހެޅި ބައެއް އިސްލާހުތައްވެސް ޙިއްސާ ކުރަށްވާފައިވެއެވެ.
ޑރ. ޝަމްހީދު މިކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަށްވާފައިވާއިރު، ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އެސްއީޒެޑް ޤާނޫނަށް ބާރަށު ދާއިރާގެ މެންބަރު އިބްރާހިމް ޝުޖާއު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާޙުގައި އޮތީ، ސަސްޓެއިނެބަލް ޓައުންޝިޕެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާ ސަރަހައްދަކުން ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއެއް ސްޓްރާޓާ އުސޫލުން ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުއްޔަށް ދޭއިރު، އެކޮޓަރިއެއް ނުވަތަ ވިލާއެއްގެ ހައްގުތައް ވިއްކައިގެން ލިބޭ އާމްދަނީން ޕްރޮޕަޓީ ޓްރާސްފާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރު ދައުލަތަށް ދައްކަންޖެހޭނީ އާމްދަނީގެ އެއް ޕަސެންޓް ކަމަށެވެ. އަދި ދެވަނަ ފަހަރު ދެ ޕަސެންޓު، ތިންވަނަ ފަހަރުން ފެށިގެން ކޮންމެ ފަހަރަކުން ލިބޭ އާމްދަނީ ހަތަރު ޕަސެންޓު ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ދައްކަން ޖެހޭނެއެވެ.
އޭގެއިތުރުން އެފަދަ ސަރަހައްދެއްގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިއެއްގެ އާމްދަނީން ނަގާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ދައްކަންޖެހޭނެ ކަމަށް އެ ބިލުގައި ބަޔާން ކޮށްފައި ވަނީ ފުރަތަމަ 10 އަހަރަށް ފަސް ޕަސެންޓުގެ ރޭޓުންނެވެ. 11 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 20 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް 10 ޕަސެންޓުގެ ރޭޓުން ޓެކްސް ދައްކަންޖެހޭއިރު، 21 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 15 ޕަސެންޓު ދައްކަންޖެހޭނެ ކަމަށް އެ ބިލުގައިވެއެވެ.
ބިލުގައި، 'ސަސްޓެއިނަބަލް ޓައުންޝިޕް' މާނަކޮށްފައި ވަނީ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން ކަނޑައެޅޭ ވަކި ޒޯނެއްގައި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ވަސީލަތްތަކާއި، ހިދުމަތްތަކާ އެކު ގާއިމުކުރެވޭ ލާޖް-ސްކޭލް ރިއަލް އެސްޓޭޓް ޑިވެލޮޕްމެންޓެއް ނުވަތަ އިންޓަގްރޭޓެޑް ޓޫރިޒަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓެއް ހިމެނޭ ގޮތުން ތިމާވެށްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަ ކުރެވޭނެ ދެމެހެއްޓެނިވި އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އާއި ވަސީލަތްތައް މެދުވެރިކޮށް، ތަނުގައި މީހުންނަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ވަސީލަތްތަކާއި، ހިދުމަތްތަކާއި، އާންމު ބޭނުންތަކުގެ ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކުރެވިގެންވާ މީހުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
ސަސްޓެއިނަބަލް ޓައުންޝިޕްއެއް ތަރައްގީކުރުމަށް ހުއްދަ ދެވޭނީ އެ ޒޯންގައި ކުރާ އިންވެސްޓްމަންޓަކީ 500 މިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރަށްވުރެ ކުޑަނޫން އަދަދެއްގެ އިންވެސްޓްމަންޓަކަށްވާނަމަ ކަމަށް އިސްލާހުގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި އެތަނަކީ ލަގްޒަރީ ޓޫރިޒަމްގެ ތަފާތު ހިދުމަތްތައް ހިމެނޭހެން ތަރައްގީކުރެވޭ އިންޓަގްރޭޓަޑް ޓޫރިޒަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޒޯނަކަށް ވާންވާނެ ކަމަށް ބުނެފައިވެއެވެ.
މި ބިލު މުޅި މަޖިލީހުގެ ކޮމެޓީން ދިރާސާކުރިއިރު ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ވަނީ ބިލަށް އިސްލާހެއް ހުށައަޅައި އިސްލާޙުވެސް ފާސްކޮށްފައެވެ. އެއީ ޒޯނެއްގައި ހިމެނޭ ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓެއްގެ ނުވަތަ އިންޓަގްރޭޓެޑް ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓެއްގެ ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއެއް ސްޓްރާޓާ އުސޫލުން ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުއްޔަށް ދިނުމުގެ މުއާމަލާތަކާ ގުޅިގެން އެ ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއަކާ ގުޅޭ ހައްގުތައް ވިއްކާލާ ޖުމްލަ އަގުގެ ހަތަރު ޕަސެންޓް ރޭޓުން ޕްރޮޕަޓީ ޓްރާންސްފާ ޓެކުހެއްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ޓެކުހެއް ނެގޭނެ ގޮތަށް ބަދަލު ކުރުމަށެވެ.
އެކަމާ ގުޅިގެން ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރަށްވަމުން ޑރ. ޝަމްހީދު ވިދާޅުވީ، ރާއްޖޭގެ އާންމު ގާނޫނުތައް ނުހިނގާ ގޮތަށް ބޭރުގެ ބަޔަކަށް ރާއްޖެއިން ބައެއް ވިއްކާލަން އިއްޔެ ފާސްކުރި ބިލަކީ ގޮތްނޭގޭ އެތައް ކަމެއް އޭގައި ފޮރުވިފައިވާ ގޮތަށް ފަރުމާ ކޮށްފައިވާ ނުރައްކާބޮޑު ބިލެއް ކަމަށެވެ.
"ބަޔެއްގެ ވަގުތީ މަންފާއަކަށް ކޮށްލާ މިފަދަ ކަންކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ދައުލަތަށް ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ގެއްލުން ވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭއިރު، މީގެ ސަބަބުން ބައިނަލްއަގުވާމީ ކުށުގެ ވެއްޓެއް މިތަނުގައި ގާއިމް ނުވެއްޖެއްޔާ ކިތަންމެހާވެސް ރަނގަޅު." ޑރ. ޝަމްހީދު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ހަމައެއާއެކު ޑރ. ޝަމްހީދުގެ މެސެޖުގައި އެބިލަށް އެމްޑީޕީން ހުށަހެޅި ބައެއް އިސްލާހުތައްވެސް ޙިއްސާ ކުރަށްވާފައިވެއެވެ.
ރާއްޖޭގެ އާންމު ގާނޫންތަށް ނުހިނގާ ގޮތަށް ބޭރުގެ ބަޔަކަށް ރާއްޖެއިން ބައެއް ވިއްކާލަން މިއަދު ފާސްކުރި ބިލަކީ ގޮތްނޭގޭ އެތަށް ކަމެއް އޭގައި ފޮރުވިފައިވާ ގޮތަށް ފަރުމާ ކޮށްފައިވާ ނުރައްކާބޮޑު ބިލެއް.
— Ahmed Shamheed (@Ashamhyd) November 5, 2025
ބަޔެއްގެ ވަގުތީ މަންފާއަކަށް ކޮއްލާ މިފަދަ ކަންކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން… pic.twitter.com/8VfGfp9QN1
ޑރ. ޝަމްހީދު މިކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަށްވާފައިވާއިރު، ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އެސްއީޒެޑް ޤާނޫނަށް ބާރަށު ދާއިރާގެ މެންބަރު އިބްރާހިމް ޝުޖާއު ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާޙުގައި އޮތީ، ސަސްޓެއިނެބަލް ޓައުންޝިޕެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާ ސަރަހައްދަކުން ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއެއް ސްޓްރާޓާ އުސޫލުން ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުއްޔަށް ދޭއިރު، އެކޮޓަރިއެއް ނުވަތަ ވިލާއެއްގެ ހައްގުތައް ވިއްކައިގެން ލިބޭ އާމްދަނީން ޕްރޮޕަޓީ ޓްރާސްފާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރު ދައުލަތަށް ދައްކަންޖެހޭނީ އާމްދަނީގެ އެއް ޕަސެންޓް ކަމަށެވެ. އަދި ދެވަނަ ފަހަރު ދެ ޕަސެންޓު، ތިންވަނަ ފަހަރުން ފެށިގެން ކޮންމެ ފަހަރަކުން ލިބޭ އާމްދަނީ ހަތަރު ޕަސެންޓު ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ދައްކަން ޖެހޭނެއެވެ.
އޭގެއިތުރުން އެފަދަ ސަރަހައްދެއްގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިއެއްގެ އާމްދަނީން ނަގާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ދައްކަންޖެހޭނެ ކަމަށް އެ ބިލުގައި ބަޔާން ކޮށްފައި ވަނީ ފުރަތަމަ 10 އަހަރަށް ފަސް ޕަސެންޓުގެ ރޭޓުންނެވެ. 11 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 20 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް 10 ޕަސެންޓުގެ ރޭޓުން ޓެކްސް ދައްކަންޖެހޭއިރު، 21 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 15 ޕަސެންޓު ދައްކަންޖެހޭނެ ކަމަށް އެ ބިލުގައިވެއެވެ.
ބިލުގައި، 'ސަސްޓެއިނަބަލް ޓައުންޝިޕް' މާނަކޮށްފައި ވަނީ، އެއް މެނޭޖްމަންޓެއްގެ ދަށުން ކަނޑައެޅޭ ވަކި ޒޯނެއްގައި ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ވަސީލަތްތަކާއި، ހިދުމަތްތަކާ އެކު ގާއިމުކުރެވޭ ލާޖް-ސްކޭލް ރިއަލް އެސްޓޭޓް ޑިވެލޮޕްމެންޓެއް ނުވަތަ އިންޓަގްރޭޓެޑް ޓޫރިޒަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓެއް ހިމެނޭ ގޮތުން ތިމާވެށްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަ ކުރެވޭނެ ދެމެހެއްޓެނިވި އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ އާއި ވަސީލަތްތައް މެދުވެރިކޮށް، ތަނުގައި މީހުންނަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ވަސީލަތްތަކާއި، ހިދުމަތްތަކާއި، އާންމު ބޭނުންތަކުގެ ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކުރެވިގެންވާ މީހުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދަކަށެވެ.
މި ބިލު މުޅި މަޖިލީހުގެ ކޮމެޓީން ދިރާސާކުރިއިރު ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ވަނީ ބިލަށް އިސްލާހެއް ހުށައަޅައި އިސްލާޙުވެސް ފާސްކޮށްފައެވެ. އެއީ ޒޯނެއްގައި ހިމެނޭ ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓެއްގެ ނުވަތަ އިންޓަގްރޭޓެޑް ޓޫރިސްޓް ރިޒޯޓެއްގެ ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއެއް ސްޓްރާޓާ އުސޫލުން ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުއްޔަށް ދިނުމުގެ މުއާމަލާތަކާ ގުޅިގެން އެ ވިލާއެއް ނުވަތަ ކޮޓަރިއަކާ ގުޅޭ ހައްގުތައް ވިއްކާލާ ޖުމްލަ އަގުގެ ހަތަރު ޕަސެންޓް ރޭޓުން ޕްރޮޕަޓީ ޓްރާންސްފާ ޓެކުހެއްގެ ގޮތުގައި ދައުލަތަށް ޓެކުހެއް ނެގޭނެ ގޮތަށް ބަދަލު ކުރުމަށެވެ.
ކިޔުންތެރިންގެ ހިޔާލު