ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖެއަކީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ އެއްމާނައަކަށް ވެފައި، ރާއްޖޭގެ ގޮނޑުދޮށަށް އެތައް މިލިއަން ބަޔަކު ޒިޔާރަތްކުރެއެވެ. މިގޮތުން، 2023 ވަނަ އަހަރު 1،878،000 މީހުންނަށް މަރުހަބާ ކިޔައި، 2024 ވަނަ އަހަރަށް 2 މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން ގެންނަން ޓާގެޓް ކުރި ނަމަވެސް، ޓޫރިޒަމަށް ބަރޯސާވާ މި ބަރޯސާވުމަކީ ދެބުރި ކަނޑިއެއް ކަން ދަނީ ސާބިތުވަމުންނެވެ. ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދު އަދިވެސް އޮތީ ނާޒުކުވެފައި، ސަރުކާރުގެ ޚަރަދުތައް ބޮޑުވެ، ބޭރުގެ ދަރަންޏާއި ބޮންޑާއި ޓީބިލްތައް ގިނަވުމުން މިކަމުން ލިބޭ އާމްދަނީ ދަރަނި ދެއްކުމަށް ހަރަދު ވަނީ އެވެ. މި ހިނގާ އަހަރުގައި މިހާތަނަށް 1،025،296 މީހުންނަށް މަރުހަބާ ކިޔާފައިވާއިރު، އިގްތިސާދީ ވިސްނުން އަދިވެސް އޮތީ ނާޒުކުކޮށެވެ. މިއީ ދިވެހި ސަރުކާރަށް ހަރުކަށި ހަގީގަތާ ކުރިމަތިލާންވީ ވަގުތެވެ. ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދު ދެމެހެއްޓުމަށާއި، ދަރަނިތައް އަދާކުރުމަށް ހަމައެކަނި ޓޫރިޒަމުން ނުފުދޭނެ އެވެ.
ޓޫރިޒަމަށް އޮތް ބަރޯސާވުބް ކުޑަކުރުން
ފަތުރުވެރިކަމަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދުގެ މައިބަދަކަން ޝައްކެއްވެސްނެތް، ޖީ.ޑީ.ޕީ އާއި ވަޒީފާއަށް ވަރަށް ބޮޑު ޙިއްޞާއެއް ކުރާ ދާއިރާއެކެވެ. ނަމަވެސް، އެއް ސިނާއަތަކަށް މިހާބޮޑަށް ބަރޯސާވުމަކީ ނުރައްކާ ބޮޑު ކަމެކެވެ. ދުނިޔޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ބާޒާރަކީ ވަރަށް ހަލަބޮލި، އިޤްތިޞާދީ ހީނަރުކަމާއި، ބަލިމަޑުކަމާއި، ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް ނުތަނަވަސްކަމުގެ ނުރައްކާ ބޮޑު މާކެޓެކެވެ. މިސާލަކަށް ކޮވިޑް-19 ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުން ފަތުރުވެރިކަމަށް މާބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައިވާ އިޤްތިޞާދުތަކުގެ ނާޒުކުކަން ހާމަވެގެން ދިޔައީ ރާއްޖެއަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މީހުންގެ ޢަދަދާއި އާމްދަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ދިއުމުންނެވެ. އަދި، ރަސިޔާ- ޔޫކްނޭނުގެ ހަނގުރާމާ ފެށުނު ދުވަސްކޮޅު ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރެއް ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަށް ކުރިއެވެ.
ސަރުކާރު ތަކުގެ ނުކުޅެދުންތެރިކަމާއި، ބޭކާރު ކަންކަމަށް ފޯކަސްކުރުން
1- އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގެ ވިސްނުން ނެތުން: އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގައި ސަރުކާރު ފެއިލްވެ، އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައި ފަތުރުވެރިކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ހިފަހައްޓައިގެން. މި ނޭދެވޭ ވިސްނުމުގެ ސަބަބުން ޖިއޯޕޮލިޓިކަލް ހަލަބޮލިކަމުގެ ޝިކާރައަކަށް ގައުމު ވަނީ ވެއްޓިފަ އެވެ.
2- މާގިނައިން ދަރަނި ނެގުމާއި ދަރަނި އަދާކުރުން: މައިގަނޑު މައްސަލަތަކަށް ޙައްލު ހޯދުމުގެ ބަދަލުގައި، ސަރުކާރުން ކުރާ ބޮޑެތި ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް ޓަކައި ދަރަނީގެ މައްޗަށް ބަރޯސާވަމުން ދެއެވެ. ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭ މި ފިސްކަލް ޕޮލިސީގެ ސަބަބުން ދަރަނީގެ ބުރަ ބޮޑުވެ، ރާއްޖެ ދެމިއޮތުމަށް ބޭރުގެ އެހީއާއި ލޯނަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ވަނީ އިތުރުވެފަ އެވެ.
3. އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އިންވެސްޓްމަންޓް ނުލިބުން: ފަތުރުވެރިކަމުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ކުރިއެރުވުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިފައިވީނަމަވެސް، އެހެނިހެން މުހިންމު ދާއިރާތަކުގައި ކުރާ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެފައެވެ. ދަނޑުވެރިކަމާއި މަސްވެރިކަމާއި އުފެއްދުންތެރިކަން ފަދަ ދާއިރާތަކަށް ވުރެ ފަތުރުވެރިކަމަށް ސަރުކާރުން އިސްކަން ދިނުމަކީ މުޅި ގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް ބުރޫ އަރާފައިވާ ކަމެކެވެ. މަސްވެރިކަމަށް އިންވެސްޓްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ޒަމާނުއްސުރެ ދަނީ މިފްކޯ ބޮދު ގެއްލުމެއްގައި ހިންގަމުން، މިގޮތުން މިފްކޯއަށް ޖުމްލަކޮށްވީ ގެއްލުން މަސްވެރިކަން ތަރަށްގޫކުރަން އިންވެސްޓްކުރި ނަމަ، މަސްވެރިކަން ރާއްޖޭގައި ކުރިއަރާނެ މިންވަރު ވިންނުމަށް ގެންނަވާ! 10 ނުވަތަ 12 ކޫއްޑޫ ގައިހުރި މަސްފެކްޓަރީތައް ތަރަށްގީކުރެވޭނެ ވަރަށްވުރެންވެސް ގިނައިން ވަނީ ގެއްލުމުގައި ހިންގާފައެވެ.
ބޮޑު ބަދަލެއް ގެންނަން ޖެހިއްޖެ
ހަމަޖެހޭ އަދި ތަނަވަސް މުސްތަޤްބަލެއް ހޯދުމަށްޓަކައި، ރާއްޖޭގެ ސަމާލުކަން ފަތުރުވެރިކަމުގެ ބަދަލުގައި، މިހާރަށްވުރެ ތަފާތު އަދި ހަރުދަނާ އިޤްތިޞާދީ މޮޑެލްއަކަށް ބަދަލުކުރަންޖެހެއެވެ. ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަކޮށް، އާމްދަނީ ލިބޭނެ އެހެން ވަސީލަތްތައް ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން މޫނަކަށް، ކަދުރާއަކަށް ނުބަލާ ނިންމަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އަޅަންޖެހެއެވެ.
1- މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ކުރިއެރުވުން: ރާއްޖެއަކީ ކުރިއަރަމުން އަންނަ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް އެހީތެރިވެދޭނެ މުއްސަނދި ކަނޑުގެ މާހައުލެއް އޮތް ގައުމެކެވެ. ޒަމާނީ މަސްވެރިކަމުގެ ޓެކްނޮލޮޖީތަކާއި ޕްރޮސެސިން ފެސިލިޓީތަކާއި ދެމެހެއްޓެނިވި އުސޫލުތަކަށް އިންވެސްޓްކުރުމަކީ އެކްސްޕޯޓް ކުރިއަރުވައި ވަޒީފާތައް އުފައްދައި، ޓޫރިޒަމުން މިނިވަން ކަމާއެކު ހަމަޖެހޭ އާމްދަނީއެއް ހޯދޭނެ ކަމެކެވެ.
2- ދަނޑުވެރިކަން ކުރިއެރުވުން: ރަނގަޅު އިންވެސްޓްމަންޓްތަކާއެކު ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކޮށް، އިމްޕޯޓަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ކުރިއެރުވޭނެ. ހައިޑްރޯޕޮނިކްސް، އަކުއާޕޮނިކްސް އަދި އޯގަނިކް ދަނޑުވެރިކަން ފަދަ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަރާނީ ރާއްޖޭގެ ތަފާތު ޖިއޮގްރަފިކަލް ހާލަތަށް ބަލައިގެންނެވެ.
3- އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް އިންވެސްޓްކުރުން: އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ވަސީލަތްތައް ކަމަށްވާ އިރު، ވައި އަދި އުދައިގެ ހަކަތަ ފަދަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމަށް ދިވެހިރާއްޖެއަކީ އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ސާފު ހަކަތައިގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާއަށް އިންވެސްޓްކޮށްގެން އިމްޕޯޓް ކުރާ ތެލަށް ބަރޯސާވުން ކުޑަކޮށް، ހަކަތައިގެ ޚަރަދު ކުޑަކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ހަކަތައިގެ ލީޑަރެއްގެ ގޮތުގައި ގައުމަށް ދެވިދާނެ އެވެ. މީގެ ނަތީޖާ އަކަށްވަނީ ބޭރުގެ ފައިސާ އެހެން ކަންކަން ކުރުމަށް ހުރުން.
4- ތަޢުލީމާއި ޓެކްނޮލޮޖީ އިތުރުކުރުން: ތަޢުލީމާއި ވޮކޭޝަނަލް ތަމްރީނުގެ ތެރެއިން ހުނަރުވެރި މަސައްކަތްތެރިން އުފެއްދުމަކީ އިޤްތިޞާދު ޑައިވަރސިފައި ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. ޓެކްނޮލޮޖީ އާއި ފައިނޭންސް އަދި އެހެނިހެން ދާއިރާތަކުން ވިޔަފާރިވެރިކަމާއި އިނޮވޭޝަނަށް ހިތްވަރު ދިނުމަކީ އާ ސިނާއަތްތައް އުފައްދައި ޓޫރިޒަމަށް ބަރޯސާވުން ކުޑަކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
5- މާލީ ޚިދުމަތްތައް ހަރުދަނާކުރުން: ރާއްޖެއަށް މާލީ ޚިދުމަތުގެ ސަރަޙައްދީ ހަބެއްގެ ގޮތުގައި ތިބެވޭނީ ރަނގަޅު ރެގިއުލޭޓަރީ މާހައުލެއް ޤާއިމުކޮށް، ޒަމާނީ އުމްރާނީ ވަސީލަތްތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށްގެންނެވެ. ބޭންކިން، އިންޝުއަރެންސް އަދި ފިންޓެކް ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރިވެ، އަގު ބޮޑު ވަޒީފާތަކެއް އުފައްދައިދޭނެ ކަމެކެވެ.
ރާއްޖެ އޮތީ ނާޒުކު ދަނޑިވަޅެއްގަ އެވެ. އިޤްތިޞާދީ މައިގަނޑު ޑްރައިވަރެއްގެ ގޮތުގައި ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވުން ދެމިއޮތުމަކީ، މި ޞިނާޢަތުގައި އުފެދިފައިވާ އުދަނގޫކަމާއި ލިމިޓޭޝަންތަކަށް ބަލާއިރު، ފެންނަނީ ކާރިސާއަކާ ދިމާލަށްދާ ތަނެވެ. އަހަރެއްގެ މައްޗަށް ދެ މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން ގެނައުމުން ގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ދަތިތަކަށް ހައްލެއް ނާންނާނެ ކަމުގެ ހަގީގަތް ސަރުކާރުން ގަބޫލުކުރަން ޖެހެ އެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އިގްތިސާދު ޑައިވާސިފައިކޮށް، ދަރަނީގެ ބަރޯސާވުން ކުޑަކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރުމަށް ފުޅާ އަދި ދުރުވިސްނުން މިހާރުން މިހާރަށް ބޭނުންވެ އެވެ. ރާއްޖެއަށް ޙަޤީޤީ އިޤްތިޞާދީ ހަމަޖެހުމާއި، ދެމެހެއްޓެނެވި ތަނަވަސްކަން ޙާޞިލުކުރެވޭނީ މިފަދަ ބޮޑު ބަދަލެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ފިޔަވަޅު އަޅަންވީ ވަގުތަކީ މިހާރު އެވެ. ރާއްޖޭގެ މުސްތަގުބަލް ބިނާވެފައި އޮންނަނީ އޭގެ މައްޗަށެވެ.
ޓޫރިޒަމަށް އޮތް ބަރޯސާވުބް ކުޑަކުރުން
ފަތުރުވެރިކަމަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދުގެ މައިބަދަކަން ޝައްކެއްވެސްނެތް، ޖީ.ޑީ.ޕީ އާއި ވަޒީފާއަށް ވަރަށް ބޮޑު ޙިއްޞާއެއް ކުރާ ދާއިރާއެކެވެ. ނަމަވެސް، އެއް ސިނާއަތަކަށް މިހާބޮޑަށް ބަރޯސާވުމަކީ ނުރައްކާ ބޮޑު ކަމެކެވެ. ދުނިޔޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ބާޒާރަކީ ވަރަށް ހަލަބޮލި، އިޤްތިޞާދީ ހީނަރުކަމާއި، ބަލިމަޑުކަމާއި، ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް ނުތަނަވަސްކަމުގެ ނުރައްކާ ބޮޑު މާކެޓެކެވެ. މިސާލަކަށް ކޮވިޑް-19 ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުން ފަތުރުވެރިކަމަށް މާބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައިވާ އިޤްތިޞާދުތަކުގެ ނާޒުކުކަން ހާމަވެގެން ދިޔައީ ރާއްޖެއަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މީހުންގެ ޢަދަދާއި އާމްދަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ދިއުމުންނެވެ. އަދި، ރަސިޔާ- ޔޫކްނޭނުގެ ހަނގުރާމާ ފެށުނު ދުވަސްކޮޅު ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރެއް ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަށް ކުރިއެވެ.
ސަރުކާރު ތަކުގެ ނުކުޅެދުންތެރިކަމާއި، ބޭކާރު ކަންކަމަށް ފޯކަސްކުރުން
1- އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގެ ވިސްނުން ނެތުން: އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގައި ސަރުކާރު ފެއިލްވެ، އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައި ފަތުރުވެރިކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ހިފަހައްޓައިގެން. މި ނޭދެވޭ ވިސްނުމުގެ ސަބަބުން ޖިއޯޕޮލިޓިކަލް ހަލަބޮލިކަމުގެ ޝިކާރައަކަށް ގައުމު ވަނީ ވެއްޓިފަ އެވެ.
2- މާގިނައިން ދަރަނި ނެގުމާއި ދަރަނި އަދާކުރުން: މައިގަނޑު މައްސަލަތަކަށް ޙައްލު ހޯދުމުގެ ބަދަލުގައި، ސަރުކާރުން ކުރާ ބޮޑެތި ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް ޓަކައި ދަރަނީގެ މައްޗަށް ބަރޯސާވަމުން ދެއެވެ. ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭ މި ފިސްކަލް ޕޮލިސީގެ ސަބަބުން ދަރަނީގެ ބުރަ ބޮޑުވެ، ރާއްޖެ ދެމިއޮތުމަށް ބޭރުގެ އެހީއާއި ލޯނަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ވަނީ އިތުރުވެފަ އެވެ.
3. އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އިންވެސްޓްމަންޓް ނުލިބުން: ފަތުރުވެރިކަމުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ކުރިއެރުވުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިފައިވީނަމަވެސް، އެހެނިހެން މުހިންމު ދާއިރާތަކުގައި ކުރާ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެފައެވެ. ދަނޑުވެރިކަމާއި މަސްވެރިކަމާއި އުފެއްދުންތެރިކަން ފަދަ ދާއިރާތަކަށް ވުރެ ފަތުރުވެރިކަމަށް ސަރުކާރުން އިސްކަން ދިނުމަކީ މުޅި ގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް ބުރޫ އަރާފައިވާ ކަމެކެވެ. މަސްވެރިކަމަށް އިންވެސްޓްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ޒަމާނުއްސުރެ ދަނީ މިފްކޯ ބޮދު ގެއްލުމެއްގައި ހިންގަމުން، މިގޮތުން މިފްކޯއަށް ޖުމްލަކޮށްވީ ގެއްލުން މަސްވެރިކަން ތަރަށްގޫކުރަން އިންވެސްޓްކުރި ނަމަ، މަސްވެރިކަން ރާއްޖޭގައި ކުރިއަރާނެ މިންވަރު ވިންނުމަށް ގެންނަވާ! 10 ނުވަތަ 12 ކޫއްޑޫ ގައިހުރި މަސްފެކްޓަރީތައް ތަރަށްގީކުރެވޭނެ ވަރަށްވުރެންވެސް ގިނައިން ވަނީ ގެއްލުމުގައި ހިންގާފައެވެ.
ބޮޑު ބަދަލެއް ގެންނަން ޖެހިއްޖެ
ހަމަޖެހޭ އަދި ތަނަވަސް މުސްތަޤްބަލެއް ހޯދުމަށްޓަކައި، ރާއްޖޭގެ ސަމާލުކަން ފަތުރުވެރިކަމުގެ ބަދަލުގައި، މިހާރަށްވުރެ ތަފާތު އަދި ހަރުދަނާ އިޤްތިޞާދީ މޮޑެލްއަކަށް ބަދަލުކުރަންޖެހެއެވެ. ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަކޮށް، އާމްދަނީ ލިބޭނެ އެހެން ވަސީލަތްތައް ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން މޫނަކަށް، ކަދުރާއަކަށް ނުބަލާ ނިންމަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އަޅަންޖެހެއެވެ.
1- މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ކުރިއެރުވުން: ރާއްޖެއަކީ ކުރިއަރަމުން އަންނަ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް އެހީތެރިވެދޭނެ މުއްސަނދި ކަނޑުގެ މާހައުލެއް އޮތް ގައުމެކެވެ. ޒަމާނީ މަސްވެރިކަމުގެ ޓެކްނޮލޮޖީތަކާއި ޕްރޮސެސިން ފެސިލިޓީތަކާއި ދެމެހެއްޓެނިވި އުސޫލުތަކަށް އިންވެސްޓްކުރުމަކީ އެކްސްޕޯޓް ކުރިއަރުވައި ވަޒީފާތައް އުފައްދައި، ޓޫރިޒަމުން މިނިވަން ކަމާއެކު ހަމަޖެހޭ އާމްދަނީއެއް ހޯދޭނެ ކަމެކެވެ.
2- ދަނޑުވެރިކަން ކުރިއެރުވުން: ރަނގަޅު އިންވެސްޓްމަންޓްތަކާއެކު ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކޮށް، އިމްޕޯޓަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ކުރިއެރުވޭނެ. ހައިޑްރޯޕޮނިކްސް، އަކުއާޕޮނިކްސް އަދި އޯގަނިކް ދަނޑުވެރިކަން ފަދަ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަރާނީ ރާއްޖޭގެ ތަފާތު ޖިއޮގްރަފިކަލް ހާލަތަށް ބަލައިގެންނެވެ.
3- އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް އިންވެސްޓްކުރުން: އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ވަސީލަތްތައް ކަމަށްވާ އިރު، ވައި އަދި އުދައިގެ ހަކަތަ ފަދަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމަށް ދިވެހިރާއްޖެއަކީ އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި އޮންނަ ގައުމެކެވެ. ސާފު ހަކަތައިގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާއަށް އިންވެސްޓްކޮށްގެން އިމްޕޯޓް ކުރާ ތެލަށް ބަރޯސާވުން ކުޑަކޮށް، ހަކަތައިގެ ޚަރަދު ކުޑަކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ހަކަތައިގެ ލީޑަރެއްގެ ގޮތުގައި ގައުމަށް ދެވިދާނެ އެވެ. މީގެ ނަތީޖާ އަކަށްވަނީ ބޭރުގެ ފައިސާ އެހެން ކަންކަން ކުރުމަށް ހުރުން.
4- ތަޢުލީމާއި ޓެކްނޮލޮޖީ އިތުރުކުރުން: ތަޢުލީމާއި ވޮކޭޝަނަލް ތަމްރީނުގެ ތެރެއިން ހުނަރުވެރި މަސައްކަތްތެރިން އުފެއްދުމަކީ އިޤްތިޞާދު ޑައިވަރސިފައި ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. ޓެކްނޮލޮޖީ އާއި ފައިނޭންސް އަދި އެހެނިހެން ދާއިރާތަކުން ވިޔަފާރިވެރިކަމާއި އިނޮވޭޝަނަށް ހިތްވަރު ދިނުމަކީ އާ ސިނާއަތްތައް އުފައްދައި ޓޫރިޒަމަށް ބަރޯސާވުން ކުޑަކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
5- މާލީ ޚިދުމަތްތައް ހަރުދަނާކުރުން: ރާއްޖެއަށް މާލީ ޚިދުމަތުގެ ސަރަޙައްދީ ހަބެއްގެ ގޮތުގައި ތިބެވޭނީ ރަނގަޅު ރެގިއުލޭޓަރީ މާހައުލެއް ޤާއިމުކޮށް، ޒަމާނީ އުމްރާނީ ވަސީލަތްތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށްގެންނެވެ. ބޭންކިން، އިންޝުއަރެންސް އަދި ފިންޓެކް ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޝައުގުވެރިވެ، އަގު ބޮޑު ވަޒީފާތަކެއް އުފައްދައިދޭނެ ކަމެކެވެ.
ރާއްޖެ އޮތީ ނާޒުކު ދަނޑިވަޅެއްގަ އެވެ. އިޤްތިޞާދީ މައިގަނޑު ޑްރައިވަރެއްގެ ގޮތުގައި ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވުން ދެމިއޮތުމަކީ، މި ޞިނާޢަތުގައި އުފެދިފައިވާ އުދަނގޫކަމާއި ލިމިޓޭޝަންތަކަށް ބަލާއިރު، ފެންނަނީ ކާރިސާއަކާ ދިމާލަށްދާ ތަނެވެ. އަހަރެއްގެ މައްޗަށް ދެ މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން ގެނައުމުން ގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ދަތިތަކަށް ހައްލެއް ނާންނާނެ ކަމުގެ ހަގީގަތް ސަރުކާރުން ގަބޫލުކުރަން ޖެހެ އެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އިގްތިސާދު ޑައިވާސިފައިކޮށް، ދަރަނީގެ ބަރޯސާވުން ކުޑަކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރުމަށް ފުޅާ އަދި ދުރުވިސްނުން މިހާރުން މިހާރަށް ބޭނުންވެ އެވެ. ރާއްޖެއަށް ޙަޤީޤީ އިޤްތިޞާދީ ހަމަޖެހުމާއި، ދެމެހެއްޓެނެވި ތަނަވަސްކަން ޙާޞިލުކުރެވޭނީ މިފަދަ ބޮޑު ބަދަލެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ފިޔަވަޅު އަޅަންވީ ވަގުތަކީ މިހާރު އެވެ. ރާއްޖޭގެ މުސްތަގުބަލް ބިނާވެފައި އޮންނަނީ އޭގެ މައްޗަށެވެ.
ކިޔުންތެރިންގެ ހިޔާލު